Samorozwój, czy też inaczej rozwój osobisty, w dzisiejszych czasach nie jest już rodzajem ekstrawagancji, lecz popularną praktyką, która poprawia komfort życia. Choć wiele osób stawia sobie za cel rozwijać się na różnych polach, tylko ułamek z nich wie, jak się do tego zabrać, aby rzeczywiście poprawić jakość swojego życia. Co jest kluczowe w planowaniu samorozwoju? I czym tak właściwie jest samorozwój?
Rozwój osobisty – co to oznacza?
Zacznijmy od wyjaśnienia sobie, co tak naprawdę oznacza samo pojęcie rozwoju osobistego. Mówiąc najprościej, jest to samodoskonalenie się, odkrywanie i realizowanie swojego potencjału oraz zdobywanie nowych kompetencji. Nie jest ono narzucone z góry (np. przez pracodawcę), ale wynika z chęci i potrzeby wprowadzenia zmian w swoim życiu i podnoszenia jego jakości. Warto pamiętać, że rozwój osobisty czy też inaczej samorozwój, może przebiegać na różnych płaszczyznach, m.in.:
- fizycznej,
- psychicznej,
- zawodowej,
- duchowej,
- społecznej,
- rodzinnej,
- intymnej.
Jedni bardziej potrzebują wzmocnienia mięśni, inni chcą nauczyć się lepiej funkcjonować w grupie, jeszcze inni dążą do tego, by czuć się pewniej w sytuacjach intymnych i czerpać większą radość z czasu spędzanego z partnerem. Niezależnie od tego, na jakiej płaszczyźnie chcemy się rozwijać, jest kilka kroków, które pomogą nam się do tego zabrać. Od czego zacząć samorozwój?
1. Zastanów się, jaką wersją siebie chcesz się stać
Zdarza się, że do początkowego etapu samorozwoju osobistego wkrada się chaos, spowodowany brakiem sprecyzowanych oczekiwań wobec siebie. Chwytanie się każdej nowości, którą znajdziemy w internecie czy podpatrzymy u przyjaciół, powoduje, że rozmieniamy się na drobne i gubimy ogólny, ostateczny cel samorozwoju. Stawiając sobie zbyt wiele wyzwań, często zniechęcamy się niedostatecznymi efektami lub brakiem czasu. Dlatego na samym początku drogi warto zadać sobie pytanie: jakim człowiekiem chcę się stać? W jakim kierunku ma zmierzać mój samorozwój?
Tworząc wizję siebie z przyszłości, ułatwiamy sobie sprecyzowanie, jakich kompetencji będziemy potrzebować. Takie wizualizacje mogą być bardzo różne: od „będę sportowcem reprezentującym kraj w międzynarodowych zawodach”, poprzez „będę osobą bardziej asertywną, która potrafi cieszyć się chwilą i nie pozwala innym wytrącić się z równowagi” aż po „stanę się człowiekiem, który umie znaleźć balans między życiem rodzinnym, zawodowym i osobistym”.
2. Przemyśl, jakie kompetencje będą Ci potrzebne, żeby to osiągnąć
Mając już ogólny zarys celu rozwoju osobistego, możemy przystąpić do spisywania kompetencji, które musimy posiąść, żeby go osiągnąć. Warto spisać je na kartce czy w pliku w telefonie, aby mieć pewność, że nic nie wypadnie nam z pamięci. Tworzenie takiej listy warto rozciągnąć nawet na kilka dni i dopisywać pomysły na bieżąco, gdy przychodzą nam do głowy. Jeśli nie jesteśmy pewni, czego powinniśmy się nauczyć, możemy zastanowić się, do jakiej znanej nam osoby chcemy się upodobnić. Wtedy możemy przeanalizować, jakie kompetencje ona posiada, dzięki czemu szybko rozbudujemy swoją listę. Warto tutaj myśleć globalnie, skupiając się na umiejętnościach różnego typu. Przykładowo, żeby stać się sportowcem reprezentującym kraj na zawodach, prawdopodobnie musimy zadbać o kondycję, ale też pracować nad radzeniem sobie ze stresem i presją czy zgłębić wiedzę teoretyczną dotyczącą wybranej dyscypliny.
3. Uszereguj spis kompetencji zgodnie z ich priorytetem
Stworzona lista może być długa, jednak nie powinniśmy się tym martwić – przecież nie wszystko musimy zrobić w tym samym czasie. Samo planowanie rozwoju osobistego jest czasochłonne, a wprowadzanie planu w życie trwa jeszcze dłużej. Dlatego warto nadać kompetencjom do zdobycia priorytety i rozpocząć od doskonalenia się w tym, co uznamy za najbardziej potrzebne. Później, w miarę zdobywania nowych umiejętności i doświadczeń, możemy realizować dalsze punkty listy. W ten sposób na wstępie nie przeciążymy się ani nie przytłoczymy nierealnymi oczekiwaniami, a tym samym – nie zniechęcimy się do dalszego rozwoju.
4. Wyznacz sobie mierzalne cele
Oprócz jednego głównego celu samorozwoju należy mieć też mniejsze cele krótko- i długoterminowe, które pomogą nam kontrolować nasze postępy. Warto jednak pamiętać, żeby wybrany cel był „SMART”, czyli:
- S – specific – skonkretyzowany;
- M – measurable – mierzalny (obiektywnie można ocenić, czy został osiągnięty);
- A – achievable – osiągalny (dostosowany do naszych aktualnych możliwości);
- R – relevant – istotny (z punktu widzenia głównego celu, do którego dążymy);
- T – time-bound – określony w czasie (z wyznaczonym deadlinem).
Jaki może być przykład celów w samorozwoju? Jeśli chcemy nauczyć się fińskiego, możemy postawić sobie cel, że po 6 miesiącach nauki będziemy w stanie zdać test z tego języka na poziomie A1. Należy za to unikać mglistych, nieprecyzyjnych celów, które są ściśle uznaniowe, takich jak: „w ciągu kilku miesięcy nauczę się podstaw fińskiego”.
5. Znajdź metody, które pomogą Ci osiągnąć cele
Jeśli wiemy już, jakie mamy najważniejsze cele i kiedy chcemy je osiągnąć, przychodzi pora na znalezienie środków, które nas do nich doprowadzą. Metod zdobywania nowych kompetencji jest wiele. Na początkowych etapach nauki możemy nawet korzystać z darmowych sposobów – wpisów blogowych, filmów z YouTube, podcastów itd. Jednak żeby zachować satysfakcjonujące tempo osiągania postępów, warto również sięgnąć po bardziej zaawansowane metody, czyli książki, kursy, warsztaty czy szkolenia z tematyki, którą planujemy zgłębić. Pamiętajmy, by korzystać ze sprawdzonego źródła, aby mieć pewność, że wiedza, którą zdobywamy, jest rzetelna. Dużym ułatwieniem w rozwoju osobistym jest znalezienie mentora, osoby będącej autorytetem w danej dziedzinie, która poprowadzi nas przez proces zdobywania kompetencji. Tacy specjaliści zazwyczaj tworzą własne wysokiej jakości materiały o różnym stopniu zaawansowania lub odsyłają do listy sprawdzonych publikacji, tłumacząc, jakie materiały będą najlepsze na danym etapie nauki.
6. Stwórz harmonogram działań
Kluczem do osiągnięcia niemal każdego sukcesu, jest wytrwałość i systematyczność. Z tego względu planowanie rozwoju osobistego nie może obejść się bez harmonogramu. Jeśli zarezerwujemy sobie konkretne dni i godziny na doskonalenie się, istnieje dużo większa szansa, że faktycznie zabierzemy się za ćwiczenia. Możemy nawet pokusić się o aplikację, która pomoże nam mierzyć postępy i przypomni o nadchodzących terminach zajęć. Jeśli poznajemy teorię danego zagadnienia, warto też od razu zarezerwować sobie czas na stosowanie jej w praktyce – w ten sposób lepiej przyswajamy wiedzę i uczymy się, jak ją wykorzystywać.
7. Dokumentuj swoje postępy
Dokumentowanie swoich dotychczasowych osiągnięć jest istotne głównie dla utrzymania wysokiego poziomu motywacji podczas samorozwoju i zdobywania nowych kompetencji. Ćwicząc, tracimy obiektywizm i po pewnym czasie może nam wydawać, że nie robimy już żadnych postępów. Dużo łatwiej uzmysłowić sobie, jak daleko zaszliśmy, cofając się do początków i porównując je ze stanem obecnym. Dokumentować osiągnięcia można na różne sposoby – w zależności od tego, czego się uczymy. Jeśli na przykład uczymy się tańca, nasz postęp będzie najlepiej widoczny na krótkich nagraniach z zajęć, gdy uczymy się rysować, zachowajmy prace z różnych etapów nauki, by móc je później porównać (pamiętajmy również o zapisaniu na nich daty wykonania). W przypadku gdy postępy nie są wizualne – tu można wymienić, chociażby naukę medytacji – dobrym sposobem dokumentowania naszego progresu będą notatki opisujące wrażenia, sukcesy i trudności, z którymi się spotkaliśmy.
